Πριν την πρώτη σεξουαλική επαφή, η είσοδο στον κόλπο καλύπτεται με μια λεπτή – ευλύγιστη μεμβράνη, τον υμένα, που έχει κατά κανόνα οπές διαφόρων σχημάτων, επιτρέποντας έτσι στο αίμα της έμμηνου ρύσης (περίδος) να περνά. (Υμήν ή Υμέναιος ήταν στην αρχαιότητα ο θεός των γαμήλιων τελετών.) Το πάχος, η ελαστικότητα του ποικίλλει από γυναίκα σε γυναίκα.
Ο παρθενικός υμένας συνήθως εμφανίζει μια οπή, είναι όμως δυνατό να παρουσιάζει παραλλαγές με δυο οπές (δίθυρος),πολλές μικρές οπές (ηθμοειδής), παραλλαγές ως προς τη σύσταση, να είναι δηλαδή παχύς (σαρκώδης) ή ελαστικός. Ο σαρκώδης παρθενικός υμένας θα δώσει λίγο περισσότερο αίμα στην πρώτη επαφή ή θα υποχωρήσει δυσκολότερα. Ο ελαστικός παρθενικός υμένας λόγω υφής μπορεί να υποδεχτεί το πέος χωρίς να σπάσει, χωρίς δηλαδή ορατή αιμορραγία. Ο ελαστικός υμένας, που υπάρχει περίπου στο 10–15% των γυναικών, σπάει μόνο κατά τον τοκετό. Μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή ο υμένας σπάει σε ένα ή περισσότερα σημεία, με έξοδο λίγων κηλίδων αίματος, που συνήθως ανακατεύονται με τις εκκρίσεις του κόλπου δημιουργώντας ένα ροζ υγρό. Αν ο υμένας είναι περισσότερο σαρκώδης, μικρή ποσότητα αίματος μπορεί να παρατηρηθεί για ένα ή δυο εικοσιτετράωρα. Η ποσότητα αυτή είναι πάντα μικρή, δε δημιουργεί κινδύνους μεγάλης αιμορραγίας. Μεγαλύτερη αιμορραγία μπορεί να προκληθεί κυρίως από κακότεχνες κινήσεις του συντρόφου, που πολλές φορές εκφράζουν απειρία ή βιασύνη ώστε να μη χάσει τη στύση. Ανάλογες αντιδράσεις, που δυσκολεύουν την πρώτη σεξουαλική επαφή μπορεί να γίνονται από τη γυναίκα, αποτέλεσμα συνήθως φόβου, άγχους ή κακής ψυχολογικής προετοιμασίας. Η ρήξη παρθενικού υμένα μπορεί να προκαλέσει μικρό πόνο ή τσούξιμο. Μεγαλύτερη ενόχληση δημιουργείται από τοπικούς σπασμούς που παράγονται λόγω φόβου, ανησυχίας, κοινωνικών – ηθικών προβληματισμών, που έχουν συνδέσει παρθενικό υμένα με ηθική.
Στις σπάνιες περιπτώσεις που είναι σκληρός και άκαμπτος, προκαλεί δυσκολίες στην ερωτική πράξη. Τότε μπορεί να κοπεί με μια απλή χειρουργική επέμβαση από το γιατρό. Κάποτε ο υμένας διαρρηγνύεται από τις δραστηριότητες της παιδικής ηλικίας, όπως η γυμναστική, ο χορός, η ποδηλασία, η ιππασία ή άλλα σπορ ή ακόμα από τη χρήση ταμπόν. Θα ήθελα εδώ να αναφέρω πως σπάνια η πρώτη διείσδυση είναι τόσο οδυνηρή όσο την παρουσιάζουν τα διάφορα αναγνώσματα ή οι περιγραφές στα κορίτσια από μεγαλύτερες γυναίκες της οικογένειας. Πάνω από το αιδοίο υπάρχει μια τριγωνική τριχωτή περιοχή που ονομάζεται εφήβαιο, ή όρος της Αφροδίτης. Στη γυναίκα η περιοχή αυτή δημιουργεί ένα έπαρμα, αποτέλεσμα της μεγαλύτερης εναπόθεσης λίπους από ό,τι στον άντρα.

Στο μπροστινό άνω μέρος του αιδοίου, μπροστά από την ουρήθρα βρίσκεται η κλειτορίδα. Η κλειτορίδα είναι το πιο ευαίσθητο όργανο του αιδοίου, θεωρείται δε το “πέος” της γυναίκας, γιατί είναι μια μικρογραφία του συγκεκριμένου ανδρικού μέλους. Ωστόσο, από άποψη ανατομίας – φυσιολογίας είναι μοναδική, καθώς δεν υπάρχει κανένα αντίστοιχο όργανο στο ανδρικό σώμα που να δρα αποκλειστικά ως υποδοχέας και μεταδότης των σεξουαλικών ερεθισμάτων, προκαλώντας ή αυξάνοντας την ερωτική διέγερση. Η κλειτορίδα εμφανίζει σηραγγώδη σώματα ανάλογα του πέους, τα οποία διογκώνονται κατά τη σεξουαλική διέγερση. Κατά τη σεξουαλική πράξη η κλειτορίδα διπλασιάζεται, προκαλείται έτσι στύση, όπως ακριβώς συμβαίνει με το πέος. Η κλειτορίδα έχει μήκος δύο με τρία εκατοστά. Η κορυφή καλύπτεται από μια ευαίσθητη μεμβράνη πλούσια σε νευρικές απολήξεις. Το μέγεθος όλης της κλειτορίδας (στελέχους – βαλάνου συμπεριλαμβανομένων) εξαρτάται από τη λήψη ή όχι ορμονών στην εφηβεία.

Ο κόλπος είναι ένας μεμβρανώδης – μυώδης σωλήνας με μήκος 9–12 εκατοστά. Το μέγεθος ποικίλλει, αλλά διαθέτει μιαν εξαιρετική ικανότητα για διαστολή, ώστε να μπορεί να προσαρμόζεται απόλυτα σε πέη όλων των διαστάσεων. Ο κόλπος καταλήγει στο κάτω μέρος στον παρθενικό υμένα ενώ στο πάνω μέρος στον τράχηλο της μήτρας. Πρόκειται για σωλήνα με μεγάλη ελαστικότητα, ικανό να περιβάλλει το πέος αλλά και ικανό να διαστέλλεται για να επιτρέπει την έξοδο του εμβρύου κατά τον τοκετό. Αν η διείσδυση του πέους κατά τη σεξουαλική επαφή γίνει προτού ολοκληρωθεί η ανάπτυξη μήκους και διαμέτρου του κόλπου, η γυναίκα μπορεί να δυσφορήσει με ένα μεγάλο πέος. Ωστόσο, ο κόλπος δεν αργεί να φαρδύνει, έτσι ώστε το πέος, ύστερα από μερικές παλινδρομικές κινήσεις να μπορεί να εισχωρεί με ευκολία. Οσο ανεβαίνει το θερμόμετρο της σεξουαλικής διέγερσης, ο κόλπος μακραίνει και μεγαλώνει η διάμετρός του.
Για να προσαρμοστεί πάνω στην προεξοχή του τραχήλου, ο κόλπος σχηματίζει γύρω του τέσσερις θόλους: τον πρόσθιο, τον οπίσθιο, το δεξιό και τον αριστερό. Ο τράχηλος εισχωρεί μέσα στον κόλπο πάνω από το πρόσθιο τοίχωμα, που είναι έτσι πιο κοντό από το οπίσθιο, ενώ ο οπίσθιος θόλος είναι πιο βαθύς από τον πρόσθιο. Η διάταξη αυτή διευκολύνει, στη διάρκεια της συνουσίας, τη διέλευση του σπέρματος στον τράχηλο. Πράγματι, όταν μια γυναίκα είναι ξαπλωμένη ανάσκελα, το τραχηλικό στόμιο όχι μόνο είναι άμεσα εκτεθειμένο στο σπέρμα, αλλά κολυμπά σε αυτό, κάθε φορά που με την εκσπερμάτωση δημιουργείται μια λίμνη στον οπίσθιο θόλο. Άλλωστε, κατά την ερωτική πράξη ο οπίσθιος θόλος είναι που δέχεται την ορμή των παλινδρομικών κινήσεων του πέους, προστατεύοντας έτσι τον τράχηλο από ενδεχόμενη κάκωση. Τα εσωτερικά τοιχώματα του κόλπου είναι παχιά, δημιουργούν πτυχές, τις κολεϊκές ρυτίδες, που είτε εκτείνονται κατά μήκος είτε είναι οριζόντιες. Τα κύτταρά τους περιέχουν γλυκογόνο, ένα είδος αμύλου. Με τη ζύμωση, τα βακτηρίδια που είναι εγκατεστημένα στον κόλπο παράγουν γαλακτικό οξύ. Αυτό ρυθμίζει πόσο όξινα πρέπει να είναι τα υγρά στην περιοχή. Το όξινο περιβάλλον είναι απαραίτητο για την υγεία του κόλπου, εμποδίζει ανάπτυξη βακτηριδίων.
Οποιαδήποτε παρεμβολή στη λεπτή αυτή οικολογική ισορροπία, όπως, για παράδειγμα, οι κολπικές πλύσεις, μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό, φλεγμονή, απέκκριση ή αλλεργικές αντιδράσεις. Τα εσωτερικά τοιχώματα του κόλπου δεν περιέχουν αδένες, παρ’ όλο που ο ίδιος ο κόλπος υγραίνεται, όταν η γυναίκα διεγείρεται σεξουαλικά. Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες τα κύτταρα που αποβάλλονται από τα εσωτερικά τοιχώματα του κόλπου, η βλέννα που εκκρίνεται από τον τράχηλο, τα σταγονίδια που προέρχονται από τον κόλπο, αποτελούν τα κολπικά υγρά, που είναι άχρωμα, άοσμα. Κατά μήκος του κόλπου υπάρχει ένας υποβλεννογονιακός ιστός, γεμάτος αιμοφόρα αγγεία. Με τη δράση του ανοίγει ή κλείνει το εσωτερικό του κόλπου.
Μέσα στο επάνω τμήμα του κόλπου, ακριβώς πίσω από το ηβικό οστό, λέγεται ότι υπάρχει μια περιοχή από σηραγγώδη ιστό που, όταν ερεθιστεί, προκαλεί ένα διαφορετικό είδος οργασμού. Η ζώνη αυτή είναι γνωστή ως “σημείο G “. Ανατομικά και ιστολογικά δεν έχει προσδιοριστεί αυτό το σημείο.

Η μήτρα είναι ένα κοίλο μυώδες όργανο που μοιάζει με ανάποδο αχλάδι. Αποτελείται από τρία μέρη: α) τράχηλο, β) σώμα, γ) πυθμένα. Η κάτω άκρη είναι στενή, προβάλλεται στον κόλπο. Τα δύο τρίτα της επάνω πλευράς αποτελούν το σώμα της μήτρας και το τμήμα του σώματος επάνω από τους συνδέσμους με τις σάλπιγγες ονομάζεται πυθμένας. Οι δύο επάνω γωνίες επικοινωνούν με τους αυλούς των σαλπίγγων, ενώ η κάτω αιχμή του ανάποδου αχλαδιού μακραίνει συνεχίζοντας προς τον τράχηλο της μήτρας. Όταν η γυναίκα δεν είναι έγκυος, η μήτρα είναι επίπεδη. Ζυγίζει 50 με 100 γραμμάρια περίπου, έχει ύψος οκτώ εκατοστά, φάρδος πέντε εκατοστά, πάχος τρία εκατοστά. Τα εσωτερικά της τοιχώματα αποτελούνται από μυς ή μυομήτριο. Η μήτρα γέρνει ελαφρά προς τη δεξιά πλευρά, ενώ όταν τη βλέπουμε οπό το πλάι γέρνει ελαφρά προς τα εμπρός, το ανώτερο μέρος της ακουμπά στην ουροδόχο κύστη. Η θέση της μήτρας επηρεάζεται από την ουροδόχο κύστη και το ορθόν έντερο. Φυσιολογικά, όταν μια γυναίκα στέκεται όρθια, ο τράχηλος της μήτρας βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τα μπροστινά πυελικά οστά. Όταν όμως εξασθενήσουν οι πυελικοί μύες, η μήτρα πέφτει κάτω από αυτό το επίπεδο. Το μυομήτριο αποτελείται από μυϊκές ίνες, που χωρίζονται με συνδετικό ιστό, είναι διατεταγμένες είτε κατά μήκος είτε κατά τρόπο κυκλικό.
Η κοιλότητα της μήτρας είναι ντυμένη από μέσα με βλεννογόνο, το ενδομήτριο, που το πάχος του ποικίλλει κατά τη διάρκεια του γεννητικού κύκλου. Το ενδομήτριο βρίσκεται επάνω από το μυομήτριο, ώστε οι άκρες των αδένων του ενδομητρίου να ακουμπούν στους μυς που βρίσκονται από κάτω. Κύριος ρόλος της μήτρας είναι να υποδέχεται το έμβρυο και να προστατεύει την ανάπτυξή του μέχρι τον τοκετό.

Οι σάλπιγγες ή ωαγωγοί, είναι μυώδεις σωλήνες μήκους 10–12 εκατοστών περίπου η καθεμία. Ξεκινούν από τον πυθμένα της μήτρας, ενώ το άλλο άκρο τους κρέμεται ελεύθερο μέσα στην κοιλιά. Αποτελούν το σημείο συνάντησης του ωαρίου με το σπερματοζωάριο. Το εσωτερικό άνοιγμα της σάλπιγγας βρίσκεται μέσα στη μήτρα, ενώ το εξωτερικό στην πυελική κοιλότητα, δίπλα στην ωοθήκη. Διευρύνεται προς την πλευρά της ωοθήκης σχηματίζοντας τον κώδωνα, που μοιάζει με δαντελωτό χωνί, με κροσσούς ολόγυρα. Η διαδρομή της σάλπιγγας ποικίλλει από γυναίκα σε γυναίκα. Περιβάλλει την ωοθήκη, συνεχίζει προς τα μέσα, όπου κατευθύνεται στο τοίχωμα της μήτρας, καταλήγοντας σε μια οπή, που την ενώνει με τη μητρική κοιλότητα. Ορισμένα από τα κύτταρα που καλύπτουν από μέσα τον αγωγό της σάλπιγγας, είναι εφοδιασμένα με κροσσούς, που με τις κινήσεις τους ωθούν το ωάριο από τις ωοθήκες στις σάλπιγγες. Το τοίχωμα της σάλπιγγας, που αποτελείται από συνδετικό ιστό και μυϊκές ίνες, έχει πάχος 1½ χιλιοστό περίπου, ενώ η διάμετρος του αγωγού είναι ένα χιλιοστό.

Οι ωοθήκες, τα όργανα που παράγουν τα ωάρια, είναι δύο αδένες σε σχήμα ωοειδές, Έχουν μήκος 3–5 εκατοστά περίπου ενώ πλάτος 1½–3 εκατοστών εκατοστά. Έχουν χρώμα άσπρο μαργαρώδες, επιφάνεια ανώμαλη, γεμάτη άσπρες ουλές. Η θέση τους στη λεκάνη δεν είναι σταθερή. Στις γυναίκες που δεν έχουν γεννήσει, βρίσκονται στα πλάγια τοιχώματα κάτω από τις σάλπιγγες, με τους άξονες κάθετους, τις εσωτερικές πλευρές στραμμένες προς την πυελική κοιλότητα. Οι ωοθήκες στηρίζονται σε τρία σημεία με συνδέσμους.
Κάθε ωοθήκη αποτελείται από δύο στρώματα: α) τη φλοιώδη περιφερειακή ζώνη, που περιέχει όλα τα ανώριμα ωάρια, β) την κεντρική, που είναι πλούσια σε αιμοφόρα αγγεία αυτή τρέφει τον αδένα. Τα όρια ανάμεσα στις δυο ζώνες είναι ακαθόριστα.
Οι ωοθήκες αποτελούν τους γεννητικούς αδένες της γυναίκας, διαδραματίζοντας σημαντικότατο ρόλο στην αναπαραγωγή. Εκτελούν δύο λειτουργίες στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους: α) παραγωγή ωαρίων, β) παραγωγή σεξουαλικών ορμονών. Οι λειτουργίες ρυθμίζονται από δύο κέντρα στον εγκέφαλο: α) τον υποθάλαμο, β) την αδενοΰπόφυση.

Οι ωοθήκες επιτελούν δυο ξεχωριστές λειτουργίες βγαίνουν από την ενδοκοιλιακή τους θέση : 1) παραγωγή γυναικείων ορμονών, 2) παραγωγή ωοθυλακίων. Κάθε ωοθυλάκιο περιέχει ένα ωάριο.
Οι κύριες ορμόνες που παράγονται από τις ωοθήκες είναι: α) τα οιστρογόνα( κύριος εκπρόσωπος η οιστραδιόλη), β) τα προγεσταγόνα ( κύριος εκπρόσωπος προγεστερόνη). Οι ορμόνες αυτές ρυθμίζουν το γυναικείο γεννητικό κύκλο. Ο γεννητικός κύκλος, χαρακτηριστικός της αναπαραγωγικής ηλικίας, διαρκεί από την πρώτη μέρα εμφάνισης της περιόδου μέχρι την παραμονή της επόμενης περιόδου, δηλαδή περίπου 28 μέρες.
Οι δυο ωοθήκες περιέχουν 200.000–400.000 ωοθυλάκια από τα οποία τελικά λίγα θα καταφέρουν να ωριμάσουν ώστε να απελευθερώσουν ένα ωάριο. Η διαδικασία ωρίμανσης ενός ωοθυλακίου και της ρήξης του, που συνεπάγεται την απελευθέρωση ενός ωαρίου ονομάζεται ωοθυλακιορρηξία ή ωορρηξία ή καλύτερα ωοτοκία. Η μέρα ωορρηξίας ταυτίζεται πρακτικά με τη γόνιμη μέρα της γυναίκας. Σε κάθε γεννητικό κύκλο ωριμάζει συνήθως ένα μόνο ωοθυλάκιο. Για να υπολογίσουμε πόσα ωοθυλάκια θα ωριμάσουν στη ζωή μιας γυναίκας θα πρέπει να πολλαπλασιάσουμε τα χρόνια της αναπαραγωγικής της λειτουργίας (περίπου 25), με τον αριθμό των κύκλων που έχει σ’ ένα χρόνο (περίπου 12). Δηλαδή, κατά την διάρκεια ζωής μιας γυναίκας, θα ωριμάσουν περίπου 300 ωοθυλάκια.